سامانه ساغر و فرآیند ثبت ادعا در املاک فاقد سند رسمی

سامانه ساغر یا «سامانه ساماندهی اسناد غیررسمی»، طبق ماده ۱۰ قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول ایجاد شده است. سامانه ساغر محلی است که هر شخص حقیقی یا حقوقی می‌تواند ادعای خود را درباره مالکیت عین، منافع، حق انتفاع یا حقوق ارتفاقی املاک فاقد سند رسمی ثبت کند تا زمینه رسیدگی قانونی و تبدیل ادعا به سند رسمی فراهم شود. به همین منظور این پست به صورت اجمالی فرآیند کار در سامانه ساغر را تبیین می‌کند.

1.      اشخاص مشمول ثبت ادعا در سامانه ساغر

در گام نخست باید توجه داشت که تمامی افراد مخاطب تکلیف مقرر در ماده ۱۰ قانون «الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول» و آیین‌نامه اجرایی آن نیستند؛ بلکه صرفاً گروه‌های زیر مکلف‌اند ظرف دو سال از تاریخ راه‌اندازی سامانه، ادعای خود را در ساغر ثبت کنند:

الف-مدعیان مالکیت عین

هر شخصی که نسبت به ملکی فاقد سند رسمی ـ اعم از املاک بدون سابقه ثبت یا در جریان ثبت ـ ادعای مالکیت دارد، موظف است ادعای خود را در سامانه ثبت نماید.

ب- مدعیان مالکیت منافع یا حق انتفاع بیش از دو سال

چنانچه شخصی مدعی مالکیت منافع ملکی برای مدتی بیش از دو سال باشد و این حق در سند رسمی درج نشده یا اساساً ملک فاقد سند رسمی باشد و همچنین چنانچه شخصی مدعی حق انتفاع عمری، رقبی یا مدت‌دار بیش از دو سال نسبت به ملکی فاقد سند رسمی باشد ، ثبت ادعا در سامانه برای او الزامی است.

ج-مدعیان حقوق ارتفاقی

در مواردی که ملک فاقد سند رسمی است یا سند دارد اما حق ارتفاق ادعایی (مانند حق مجری، حق عبور، حق شرب و نظایر آن) در آن درج نشده، متقاضی باید ادعای خود را در سامانه ثبت کند.

د- ثبت‌نام‌کنندگان در طرح‌های پیشین صدور سند

افرادی که پیش از راه‌اندازی ساغر در طرح‌های «قانون تعیین تکلیف اراضی و ساختمان‌های فاقد سند» یا «قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن» ثبت‌نام کرده‌اند، باید ابتدا گواهی اقدام دریافت کرده و سپس اطلاعات مربوط را در سامانه ساغر درج نمایند.

ه- دارندگان آرای قطعی پیش از راه‌اندازی سامانه

اگر شخص پیش از راه‌اندازی ساغر رأی قطعی قطعی به نفع خود دریافت کرده اما هنوز سند رسمی صادر نشده یا موضوع در دفتر املاک ثبت نگردیده است، ثبت ادعا برای وی الزامی است.

و- دستگاه‌های اجرایی

کلیه دستگاه‌های دولتی و نهادهای مشمول تبصره ۸ ماده ۱۰ مکلف‌اند نسبت به اراضی و املاک عمومی، ملی، موات، خالصه، ساحلی و سایر املاک دولتی فاقد سند حدنگار، ادعای خود را در سامانه ساغر ثبت کنند؛ حتی اگر ملک پیش‌تر دارای سند دفترچه‌ای بوده باشد.

2.      روند گام‌به‌گام ثبت ادعا در سامانه ساغر

فرآیند ثبت ادعا در سامانه ساغر به شرح ذیل است:

الف) احراز هویت در سامانه ثنا

مدعی باید ابتدا از طریق سامانه ثنای قوه قضاییه احراز هویت شود. اگر پیش‌تر ثبت‌نام نشده باشد، انجام این مرحله ضروری است.

ب) ورود به سکوی کاتب و ثبت درخواست نقشه

پس از ورود، کاربر باید از طریق سکوی کاتب درخواست تهیه نقشه (که باید توسط یکی از چهار نهاد  نقشه‌برداران سازمان نظام مهندسی، نقشه‌برداران برون‌سپار دارای کد SSBR، کارشناسان رسمی رشته نقشه‌برداری (مرکز وکلا یا کانون کارشناسان) و یا کارگزاری‌های فنی، مهندسی و حقوقی انجام شود) را ثبت کند.

ج) تهیه نقشه حدنگار و جدول توصیفی

نقشه‌بردار مکلف است نقشه ملک را با مختصات سامانه شمیم تهیه کرده و جدول توصیفی ملک شامل مساحت، ابعاد، حدود، طبقه، سمت و مشخصات عرصه و اعیان را تکمیل و در سامانه بارگذاری کند.
در پایان، کد نقشه به مدعی تحویل داده می‌شود.

در مورد آپارتمان‌ها، ارائه نقشه عرصه و نقشه واحد آپارتمان الزامی است.
در املاک ویلایی و خانه‌های مستقل، چنانچه شخص مدعی مالکیت عرصه و اعیان باشد، ارائه نقشه عرصه کافی است.

د) ثبت کد نقشه و تکمیل فرم ادعا

مدعی باید کد رهگیری نقشه را در سامانه ثبت ادعا وارد کرده و فرم اطلاعات ملک و مشخصات فردی را تکمیل کند.

ه) بارگذاری مستندات

مدارک قابل استناد ـ مانند مبایعه‌نامه عادی، هبه‌نامه، تقسیم‌نامه، استشهادیه، آرای قطعی، اسناد نسق زراعی و سایر مدارک ـ باید در سامانه بارگذاری شود.

و) تعیین نوع مالکیت

کاربر باید نوع مالکیت(مالکیت عرصه، مالکیت اعیان یا مالکیت عرصه و اعیان) مورد ادعا را مشخص کند:

ز) تطبیق نقشه با محدوده‌های حدنگاری

سامانه موقعیت ملک را با محدوده‌های حدنگاری سازمان ثبت تطبیق می‌دهد. در صورت عدم تطابق پلاک ثبتی، سامانه پلاک صحیح یا وضعیت حدنگاری معتبر را اعلام می‌کند و امکان اصلاح اطلاعات فراهم می‌شود.

خ) صدور گواهی الکترونیکی ثبت ادعا

در پایان، سامانه گواهی الکترونیکی ثبت ادعا صادر می‌کند. این گواهی شامل که شامل کد رهگیری، تاریخ ثبت ادعا، تاریخ انقضای مهلت اقدام و توضیحات مربوط به ضمانت اجراست

 

3- تذکرات مهم

-        هر ادعا فقط برای یک قطعه ملک قابل ثبت است. قطعات جداگانه باید جداگانه ثبت شوند.

-        اگر مدعی فوت کند، ورثه با ارائه گواهی انحصار وراثت می‌توانند ظرف ۵ ماه یا تا پایان مهلت قانونی ـ هر کدام بیشتر باشد ـ اقدام کنند.

-        ثبت ادعا به‌معنای ایجاد حق مالکیت نیست؛ بلکه فقط شرط لازم برای پیگیری قانونی و تبدیل ادعا به سند رسمی است.

-        تا زمانی که ادعای اول تعیین تکلیف نشده، مدعی نمی‌تواند ادعای دیگری درباره همان ملک و همان موضوع ثبت کند.


برای مطالعه راهنمای عملی و ساده تنظیم «قرارداد یکسان» در سامانه کاتب، اینجا کلیک کنید.

بازگشت به وبلاگ

مطالب مرتبط

مطالب مشابه که ممکن است برای شما مفید باشد.

نظرات کاربران

هنوز نظری برای این پست ثبت نشده است.